یافتن حماسه

انجمن علمی باستان شناسی ایران، به عنوان یکی از اصلی نهادهای رسمی و قانونی تشکیلات باستان شناسی ایران، طی یک سال گذشته تلاش کرده تا در حوزه های مختلف آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و اجرایی به زعم خود در پیشبرد اهداف باستان شناسی ایران، گام بر دارد. در کنار تمامی فعالیت ها، انجمن تلاش کرده است تا مخابره اخبار و رویدادهای باستان شناختی جهان را در حد امکان به جامعه باستان شناسی ایران منتقل نموده و از این طریق اهالی باستان شناسی و به ویژه دانشجویان این رشته را با تحولات و دست آوردهای جدید باستان شناسی جهان آشنا نماید. کارگروه خبر انجمن در طی سال گذشته حدود ۴۵ خبر از مهمترین اخبار و رویدادهای باستان شناسی جهان را به فارسی برگردانده و به واسطۀ رسانه های مختلف در اختیار علاقه مندان قرار داده است. این کارگروه امسال نیز به مانند سال گذشته، ده تا از مهمترین کشفیاتی باستان شناسی سال ۲۰۱۸، به انتخاب سایت Archaeology.org را به فارسی برگردانده و آن را در خدمت علاقه مندان قرار داده است. امید است که این تلاش ها بتواند راهی به سوی تعاملات بیشتر باستان شناسی ایران با جریان های روز باستان شناسی جهان باشد. انجمن علمی باستان شناسی از سرکار خانم ها سپیده جمشیدی یگانه، نیلوفر احتشامی، زینب نظری طهرانی، پگاه گودرزی، مهشاد صادقی و جناب آقای سروش جلیلی به خاطر همکاری های صمیمانه و تلاش های افتخاریشان کمال سپاس را دارد و برای این عزیزان آرزوی سلامتی و توفیق دارد. هیئت مدیرۀ انجمن علمی باستان شناسی کشور از تمامی دانشجویان و پژوهشگرانی که علاقه مند به همکاری با این کارگروه بوده به گرمی استقبال کرده و هر گونه پیشنهاد جدید را چه در این خصوص و چه در سایر فعالیت های انجمن، با اشتیاق پذیرا می باشد.

برگردان: مهشاد صادقی

هنگامی که یک تکه آجر در بین مصالح ساختمانی در روستایی خارج از محوطه ی زئوس (Zeus) در المپیا (Olympia) کشف شد، چندان با ارزش به نظر نمی آمد؛ اما اکنون به یکی از شگفت های بزرگ برای پژوهشگران تبدیل شده است. متخصصان با مطالعه و بررسی آن دریافتند که این آجر شکسته حاوی گزیده ای از داستان اودیسه، شعر حماسی است که در آن از قهرمان یونانی، ادیسوس و سفر ده ساله او برای جنگ تروجان می گوید. [اصل] این شعر که وقایع سده ۱۲ پیش از میلاد را بازگو می کند، در سده ۸ پیش از میلاد شکل گرفته و برای نخستین بار در سده ۶  پیش از میلاد به رشته تحریر در آمد. اکنون بر اساس سبک حروف نویسی متن [این اجر نوشته]، پژوهشگران آن را متعلق به قرن ۳ میلادی می دانند. آنها معتقدند که این آجر بسیار شبیه به قدیمی ترین آجری است که از اودیسه یونان به دست آمده.

این کتیبه شامل ۱۳ بیت  نخست از چهاردهمین کتاب شعر است که در آن اودیسوس، در پایان به خانه در ایتاکا (Ithaca) باز می گردد، جایی که به خوک چران مورد اعتمادش “Eumaeus”  می پیوندد. ایروفیلی ایریس کولیا (Erofili-Iris Kolia) سرپرست مجموعه می گوید: من فکر می کنم که زمان ساخت و استفاده از آن در بنا، اندکی با هم متفاوت باشند. کولیا همچنین اضافه می کند که به عقیده او این کتیبه را یک صاحب ملک در المپیا سفارش داده، کسی که [شاید] خودش را اودیسوس دیگر می دانست.

“اما اودیسوس از پناهگاه از طریق مسیر دشوار جنگل و پس از طی کردن ارتفاعات، به مکانی که پیشتر آتنا به اون نشان داده بود، رفت. تا در آنجا خوک چران نجیب را بیابد، کسی که بیشتر از برده دیگری که اودیسوس به دست آورده بود، از دارایی ها و اموال او مراقبت می کرد.

[ناگهان] او خودش را نشسته در برابر خانه اش یافت؛ جایی که حیاط بزرگ خانه اش را بر آن ساخته بود. زمینی بلند با منظره ای زیبا، ویژه و فضایی گسترده در اطراف آن. خوک چران این [خانه] را با استفاده از سنگ های بزرگ و بدون شناخت همسر (معشوقه) و پیرمرد لائرتس، برای استاد خود ساخته بود و در برابر آن را خار گذاشته بود…” خطوط ۱_۱۳ از کتاب ۱۴ام، اودیسه.