نخستین همایش بینالمللی انجمن علمی باستانشناسی ایران با عنوان «برهمکنشهای فرهنگی، پیوست و گسست» روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، ۱۳ و ۱۴ آذرماه ۱۳۹۸ با همکاری دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران، مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران، دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشگاه مازندران، مؤسسه آموزش عالی مارلیک، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشگاه جندیشاپور دزفول، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور، پژوهشکده باستانشناسی کشور، موزه ملّی ایران، گروه پژوهشی باستانکاوی تیسافرن در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد. در این همایش، سخنرانانی از ایران، آلمان، ایتالیا، انگلستان، افغانستان، آذربایجان و چین دربارۀ برهمکنشهای فرهنگی جوامع از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی در ایران به ایراد سخنرانیهای علمی پرداختند.
بیانیه نخستین همایش بینالمللی انجمن علمی باستانشناسی ایران
در اختتامیه نخستین همایش بینالمللی انجمن علمی باستانشناسی، بیانیهای به شرح زیر قرائت شد:
بر همگان آشکار است که پیوندهای فرهنگیِ مشترک ایران با سرزمینهای پیرامونی به سدهها بلکه هزارههای دور و دراز باز میگردد. این پیوندهای ژرف فرهنگی و تاریخی سالیانی چند است که به دلایل گوناگون رنگ باخته است. هرچند با همۀ فراز و فرودها و ایرانستیزیها همچنان پابرجاست. سالهاست که پژوهشگران آمریکایی و اروپایی در کشورهای پیرامونی به کاوش و پژوهش باستانشناسی میپردازند که حضور آنان را شاید بتوان صرفاً به عنوان دغدغۀ علمی این پژوهشگران قلمداد کرد. اما حضور باستانشناس ایرانی در کشورهای پیرامونی همچون افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، پاکستان، عراق، گرجستان و کشورهای دیگر، فقط خارخار علمی نیست، بلکه پژوهشگر ایرانی، برای شناختِ تاریخ و فرهنگهای در پیوند با ایران، ناگزیر است در این کشورها به کاوش و پژوهش باستانشناختی بپردازد. اگر از بخشهایی از دورههای پیشازتاریخ چشمپوشی کنیم، دیده بستن بر دورههای مفرغ، آهن، دورههای تاریخی ایران به ویژه هخامنشی، اشکانی، ساسانی و بخشهایی از دورۀ اسلامی در کشورهای پیرامونی، بسیار خطاست. هخامنشیان، یک سر به خاور میساییدند و یک سر به باختر؛ از همین روی، بیگمان، یادمانهای گوناگون تاریخی آنان، در سرزمینهای پیرامونی و فراپیرامونی به یادگار مانده است؛ مگر نه این است که هر از چندگاهی، خبری میرسد از پیدا شدن سازهای یا اثری از هخامنشیان در این کشورها. کشورهای پیرامونی آکنده از آثاری از دورههای ماد، هخامنشی اشکانی، ساسانی و … همچون محوطۀ هخامنشی نادعلی در افغانستان، میشان در عراق، محوطۀ اشکانی نسا در ترکمنستان، محوطۀ مادی کرکنسداغ در ترکیه، محوطۀ هخامنشی مِتسامـُر در ارمنستان و آثار ناشناختۀ دیگر هستند که شناخت آنها، گوشههای تاریکِ تاریخِ در پیوند با ایران را نشان میدهد. انجمن علمی باستانشناسی ایران با هدف پژوهش در زمینۀ میراث مشترک بر آن شد تا همایش انجمن را در نخستین سال با عنوان برهمکنشهای فرهنگی، پیوست و گسست برگزار کند. از همینروی بر این باور است که جهت استمرار فرهنگی و پژوهش و کاوشهای باستانشناسی در زمینۀ میراث مشترک باید فعالانه در این عرصه کوشید و برای رسیدن به این مقصود؛ ۱٫ اختصاص اعتبار ویژه مالی و همیشگی برای کاوش و پژوهشهای باستانشناسی در کشورهای پیرامونی توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی؛ ۲، سوق دادن دانشجویان تحصیلات تکمیلی به پژوهش دربارۀ میراث مشترک؛ ۳٫ دعوت از باستانشناسان و دانشجویان باستان شناسی کشورهای همسایه برای کاوشهای باستان شناسی در ایران بایسته است.
انجمن علمی باستانشناسی ایران
۱۴ آذرماه ۱۳۹۸
دانلود مجموعه مقاله های نخستین همایش دوسالانۀ بین المللی انجمن علمی باستان شناسی ایران
تصاویر از سایت گروه پژوهشی باستان کاوی تیسافرن