انجمن علمی باستان‌شناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران
چاله های صنعتی به کشتی‌های ضدآبی برخورد کرد، که برای حمله و غارت استفاده می‌شد.
نوشته: روبین مک کی
ترجمه: زینب نظری طهرانی
وایکینگ ها به مدد نوآوری غیرمنتظره تکنولوژیکی توانستند اروپا را فتح کنند. آنها روش ساخت قیر در مقیاس صنعتی را آموخته بودند و از آن برای ضدآب کردن کشتی‌های کوچک و درازشان استفاده می‌نمودند. به گفته باستان‌شناسان، آنها با این دستاورد توانستند با سفر به سرتاسر اروپا -و اقیانوس اطلس- این مناطق را برای مدت طولانی به‌شکل گسترده غارت کنند.
این اکتشاف توسط آندریا هنیوس (Andreas Hennius) از دانشگاه اوپسالا (Uppsala University) انجام گرفته است.
وی در گزارش خود در مجلۀ antiquity به شواهد مهمی اشاره کرده که نشان می‌دهد تولید قیر در چاله‌های قیر اسکاندیناوی با آغاز غارت دیگر بخش‌های اروپا توسط وایکینگها به‌طرز قابل‌توجهی افزایش یافت.
این چاله‌ها در یک دوره تولید می‌توانستند تا ۳۰۰ لیتر قیر تولید کنند، که برای ضدآب کردن تعداد زیادی کشتی کافی بود. هنیوس گفت: «تولید قیر…. از یک فعالیت کوچک-مقیاس…. به تولید بزرگ-مقیاسی تبدیل شد که در دوره وایکینگها به سمت زمین‌های دورافتاده جنگلی تغییر مکان داد», «این تغییر به دنبال افزایش تقاضا برای قیر در فرهنگ دریانوردی ایجاد شد».
وایکینگها تاجران و جنگ‌آورانی بودند که در قرن هشتم با پارو زدن از اسکاندیناوی به کل اروپا یورش بردند. «کلیسای سنت کاثبرت St Cuthbert را ببینید، پوشیده از خون کشیش‌های خادم خداوند… مقدس ترین مکان بریتانیا، قربانی مردم کافر شد», اینها جملات راهب آلکوین (Alcuin) اهل یورک است که پس از غارت صومعه لیندیسفارن (Lindisfarne) در نورثامبریا (Northumbria) توسط وایکینگها در سال ۷۹۳ میلادی نوشته شده است.
در قرن یازدهم وایکینگها اربابان بخشی از بریتانیا شده و در ایسلند، گرینلند، و آمریکا ساکن گشتند. آنها به بندرگاه‌های اسپانیا یورش می برده و به همین خاطر، مورها (Moors: ساکنان مسلمان منطقۀ آندلس در طی قرون وسطی) به آنان لقب «جادوگران کافر» داده بودند،. عوامل مختلفی برای غارتگریِ وایکینگها پیشنهاد شده که از آن جمله یکی تغییرات اقلیمی که باعث رونق کشاورزی شد و دیگری رشد بسیار زیاد جمعیت که در ادامه منجر به مهاجرت آنان با کشتی به سرزمین‌های جدید شد. پژوهشگران دیگر می‌گویند که پادشاهان محلی در رقابت برای کسب اعتبار بوده و با غارتگری و جمع‌آوری گنج و ثروت از دیگر سرزمین‌ها، قدرت خود را تثبیت می‌کردند. حال هنیوس نظریۀ جدیدی را مطرح کرده است. قیر، وایکینگها را تبدیل به پتک خدایان در اروپا نمود. او می‌گوید قیر هزاران سال برای ضدآب کردن قایق‌ها استفاده می‌شد. قیر در گودال‌هایی درست می‌شد که با چوب کاج پر شده و روی آن با ریشه گیاهان پوشانده و آتش می‌زدند. کوره‌های کوچک خانگی قیر در اوایل سال ۲۰۰۰ در سوئد پیدا شد، که به تاریخ ۱۰۰-۴۰۰ میلادی بازمی‌گردد. کوره‌های بزرگتر طی عملیات راه‌سازی بدست آمد که مربوط به تاریخ ۶۸۰-۹۰۰ میلادی، هم‌زمان با روی کار آمدن وایکینگها، هستند. در اصل تصور می‌شد که این کوره‌ها برای ساخت زغال بوده‌اند، اما تحقیقات هنیوس مشخص نمود که از آنها برای تولید قیر استفاده شده‌است.
این کوره‌ها در ارتباط با هیچ استقرارگاهی نبوده و در نزدیکی جنگل‌های کاج، که از اجزای اصلی تولید قیر بود، واقع شده‌اند. طبق استدلال هنیوس، این محوطه‌ها، محوطه‌های صنعتی بوده که صرفاً به تولید انبوه قیر می‌پرداختند. بدین وسیله وایکینگها می‌توانستند از کشتی‌های کوچک و دراز خود برای غارتگری استفاده نمایند. هنیوس می‌گوید: «اندازه کشتی‌های اواخر دوره وایکینگها نشان از نیاز مداوم و گسترده به این محصول دارد».
https://www.theguardian.com/science/2018/nov/04/viking-longboat-industrial-tar-pits-dominance-seas
