انجمن علمی باستان‌شناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران
نوشته زینب نظری طهرانی
کاوش باستان‌شناسی نوعی تخریب است! این حقیقتی است که همه باستان‌شناسان به آن واقفند. مواد فرهنگی از زمان کشف روند تخریبشان تسریع می‌شود. هرچه جنس آن ماده سست‌تر باشد تخریبش سریع‌تر است. حال با همه مراقبت‌هایی که در شرایط ایده‌آل موزه‌ها و مخازن از این شیا صورت می‌گیرد، تخریب تا حدی کنترل می‌شود. اما اتفاقاتی مانند حمله داعش به موزه موصل یا آتش‌سوزی گسترده کلیسای نوتردام یا موزه برزیل که به یک‌باره همه این تلاش‌ها به‌باد می‌رود و مواد فرهنگی بی‌همتا با هزاران سوالی که در پس هرکدام است، نابود می‌گردد. حقیقت اینست که ما توانایی مقابله با برخی اتفاقات را نداریم اما به‌لطف تکنولوژی می‌توانیم با مستندنگاری، ثبت و ضبط همه جانبه مواد فرهنگی، اطلاعات اشیای مذکور را به‌نوعی ثبت کنیم که درصورت نابودی توانایی ادامه مطالعات را داشته باشیم..
کتابخانه دیجیتال خط میخی (Cuneiform digital library initiative) CDLI پروژه مشترک دانشگاه کالیفرنیا، دانشگاه آکسفورد و موسسه تاریخ علم مکس پلانک در برلین است. این جواهر علمی بزرگترین پایگاه خط میخی بوده که با همکاری موزه‌ها و مجموعه‌داران سراسر دنیا همچون موزه ملی ایران، موزه لوور، موزه پنسیلوانیا و… تهیه شده و به رایگان در اختیار عموم قرار گرفته است. تیم CDLI که متشکل از اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های کالیفرنیا و آکسفورد و مکس پلانک بوده، با سفر به نقاط مختلف دنیا و جلب رضایت مراکز مختلف آثار دارای خط میخی را مطالعه و تصویربرداری سه‌بعدی کرده و با کیفیت بسیار بالا به‌همراه متن نوشته و ترجمه آن، برروی پایگاه https://cdli.ucla.edu منتشر می‌نمایند. تا به امروز ده‌ها هزار شرح و تصویر برروی این سایت منتشر شده. غیر از تصویربرداری از آثار موجود در مجموعه‌ها، محققان مختلف گزارش‌ها و مقالات گذشته را مطالعه و اطلاعات و تصاویر آثار دارای خط میخی را از آن استخراج نموده و منتشر می‌کنند. این پروژه عظیم علاوه بر کاتالوگ تصاویر، دارای یک دانشنامه http://cdli.ox.ac.uk/wiki نیز بوده که مقالات، مطالعات جدید و پروژه‌های مرتبط با خط میخی را در دسترس عموم قرار می‌دهد. CDLI علاوه بر کاتالوگ و دانشنامه دارای مجله‌ای هست که مقالات آن نیز بر روی سایت به رایگان در اختیار عموم است. قطعاً وجود چنین منابعی برای پژوهشگران و دانشجویان که دسترسی به این حجم از اطلاعات در دنیای غیر دیجیتال برایشان غیرممکن است، باارزش‌ترین گنج دنیاست.
