انجمن علمی باستان‌شناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران
به گزارش روابط عمومی انجمن علمی ایران، دکتر مجتبی سعادتیان از سخنرانان”همایش ملی فرهنگ و تمدن خلیج فارس به روایت باستان شناسی” در سخنرانی خود تحت عنوان ” بندر تاریخی تیس در ساحل مکران از منظر باستان‌شناسی ” به نقش ویژه بندر تیس در هویت تاریخی و فرهنگی ساکنان بلوچ اشاره کردند؛
این مجموعه باستانی با دارا بودن تعداد زیادی محوطه باستانی و آثار معماری، چندی است مورد بی مهری ساکنان روستا قرار گرفته است و بخش های بزرگی از این آثار و شاخصه های فرهنگی آن برای همیشه از بین رفته است. با این وجود نقش ویژه این بندر در هویت تاریخی و فرهنگی ساکنان بلوچ این منطقه به وضوح مشخص است و گاهاً حفظ این آثار را در پی داشته و در مواردی مطالبه مطالعات باستان شناسی در این منطقه را به همراه داشته است. این باستان‌شناس در ادامه با اشاره به پیشینه مطالعات این بندر چنین افزودند؛ بررسی باستان شناختی آثار باستانی این بندر در سال 1397 در این بندر به انجام رسیده است و منجر به شناسایی مجموعه ای از آثار شاخص فرهنگی و تاریخی از دوره‌های مختلف گردیده است. یکی از مهمترین این فضاها، پیکره اصلی بندر تاریخی تیس در سده های میانی دوران اسلامی است. در کنار پیکره اصلی این بندر، مجموعه‌های دیگری از فضاهای باستانی در این منطقه وجود دارد که در قالب گورستان‌های سنگ چین و حفر شده در دل سنگ‌های رسوبی، مسجد، معماری سنتی، غارهای سه گانه بان مسیتی، قلعه های فیل بند، پرتغالی ها و پیروزگت، نردبان سیمی انگلیسی ها، سنگ نوشته‌های معاصر و محوطه مهم دوران پارینه سنگی است. به عبارت دیگر در طی این بررسی تعداد 9 گورستان، 18 محوطه با سفال شاخص دوران اسلامی، 12 محوطه با سفال شاخص دوران تاریخی و یک محوطه متعلق به دوران پارینه سنگی را میتوان نام برد که در کنار تعداد دیگری از آثار معماری، غنای فرهنگی بالایی را به این منطقه بخشیده است. در انتها لازم به ذکر است که بر اساس مطالعات صورت پذیرفته و فارغ از عرصه های محدوده های تاریخی شناسایی شده در این بندر، محدوده ای بالغ بر 750 هکتار به عنوان حریم منظر برای آن در نظر گرفته شده است تا نقش مهمی در حراست از این پهنه فرهنگی به همراه داشته باشد.
لازم به یادآوری است که بندر تاریخی تیس در حدود 5 کیلومتری شمال بندر چابهار واقع شده است و آثاری از دوران پیش از تاریخ تا دوران متاخر اسلامی را در دل خود جای داده است و در صورت عدم توجه به آن،مهمترین سند دریایی سواحل مکران در معرض نابودی کامل قرار خواهد گرفت.
گفتنی است همایش ملی خلیج فارس به روایت باستان شناسی با مشارکت معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث، انجمن علمی باستان‌شناسی ایران و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر از تاریخ 29 لغایت 30 اردیبهشت ماه سال جاری و به مناسبت هفته میراث فرهنگی در استان بوشهر و بندر باستانی سیراف برگزار گردید.
