بیانیه انجمن ایرانی تاریخ به طرح استفاده بهینه از آثار باستانی و گنج ها

انجمن ایرانی تاریخ با انتشار بیانیه ای، به طرح پیشنهادی توسط برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با عنوان «استفاده بهینه از آثار باستانی و گنج ها» واکنش نشان داد.
متن بیانیه انجمن ایرانی تاریخی به این شرح است:

هوالعلیم
بیانیه انجمن ایرانی تاریخ درباره طرح
« استفاده بهینه از اشیا باستانی و گنج ها»
در روزهای اخیر متاسفانه تعداد از نماینده گان مجلس شورای اسلامی طرحی را برای کاوش های باستان شناسانه به ریاست محترم مجلس پیشنهاد داده اند تا پس از تکمیل فرآیند بررسی شکل قانونی بخود بگیرد . بر اساس نظر متخصصان، مورخان، باستانشناسان این طرح هویت، تاریخ و میراث فرهنگی این سرزمین را نادیده انگاشته و بر مبنای آن، آثار باستانی و فرهنگی کشور به حراج گذاشته می شود. به عنوان نمایندگان جامعه علمی تاریخ کشور به صراحت اعلام می کنیم این طرح موجب وارد شدن آسیب جبران ناپذیر به تاریخ و فرهنگ ایران عزیز خواهد شد.
نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بر اساس اصل شصت و هفتم قانون اساسی سوگند یاد می کنند که ودیعه‌ای را که ملت به آنان سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنند و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوی را رعایت کرده و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشند، از قانون اساسی دفاع کنند و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهارنظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مد نظر داشته باشند.
بر این اساس نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی در این شرایط که می‌بایستی با قانون‌گذاری صحیح، نظارت‌ها برای حفظ اصولی آثار باستانی و تاریخی را افزایش داده و فرایند حفاری‌ها را به متخصصین و نهادهای علمی منحصر کنند و با هر نوع خروج اشیاء و مواریث فرهنگی از کشور مخالفت ورزند با مطرح کردن چنین طرح هایی باعث تعجب جامعه علمی باستان‌شناسی و تاریخ و سایر فعالان فرهنگی کشور شده اند.
متاسفانه با بررسی طرح «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» توسط باستانشناسان، مورخان، نخبگان و محققین میراث فرهنگی مشخص گردیده که تصویب چنین طرحهایی، قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۵۸ که خرید و فروش اشیاء عتیقه را در کشور ممنوع و برای آن مجازات تعیین کرده است ملغی می کند. همچنین این طرح ضمن آن که با ارزش ها و آرمان‌های هویت ایرانی اسلامی که بر حفظ تاریخ و میراث فرهنگی کشور تاکید دارد مغایرت دارد، با اصل گرامیداشت سنت‌های فرهنگی و حفظ هویت تاریخی کشور توسط نهادهای نظام جمهوری اسلامی ایران در تضاد است. همانطور که در تعارض با رویکردهای علمی متخصصان رشته های تاریخ، باستانشناسی و دیگر رشته های علمی و فرهنگی مرتبط است. بر اساس قوانین، ضوابط و کنوانسیون‌های داخلی و بین‌المللی در هیچ کشوری در جهان، مواریث فرهنگی آن کشور با هدف ارز آوری به حراج گذاشته نمی‌شود و خرید و فروش مواریث فرهنگی و خروج آن از کشور مبدا کاملا غیرقانونی است. همچنین این طرح با بخش از سیاست های کلی نظام درباره جلوگیری از انجام اعمال حفاری‌های غیرمجاز و کاوش به قصد به دست آوردن اشیاء عتیقه و آثار تاریخی و بند 14 سیاست‌های کلی قضایی مصوب 28/7/1381 ابلاغی مقام معظم رهبری (بازنگری در قوانین برای کاهش عناوین جرایم و کاهش استفاده از مجازات زندان) مغایرت دارد.
آنچنان که همگان می دانند کاوش های باستانشناسی تجاری سال ها است که در سطح جهان منسوخ و مطرود و غیرقانونی است چرا که حاصلی جز تخریب هویت تاریخی و فرهنگی کشورها در پی نخواهد داشت. برای اشتغال آفرینی در رشته های باستان شناسی و تاریخ هم سالهاست پیشنهادات مختلفی از طرف جامعه علمی مطرح می شود که مگذد توجه قرار نگرفته است و ما آمادگی داریم برای رفع این دغدغه آنها را به مراجع قانونی ارائه کنیم. نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به خوبی می دانند که غنای تاریخی و فرهنگی ایران بستر بسیار مساعدی برای رونق صنعت گردشگری و بازدید های علمی تاریخی است که موجب تحول اقتصادی کشورخواهد شد. بنابراین بسیار دور از ذهن است که نمایندگان محترم در جهت تصویب قوانینی مغایر با ظرفیت های مطلوب توسعه فرهنگی عمل کرده و با حراج مواریث فرهنگی خود چنین ظرفیتی را به دیگرکشورها هدیه کنند و علاوه بر نابودی تاریخ و فرهنگ و هویت ملی سرزمینی خود، ظرفیت های فرهنگی و اقتصاد ی نسل های آینده را نیز به مخاطره بیندازند.
متاسفانه در نگارش این طرح از مشاورۀ هیچ ‌یک از نهادهای علمی و رسمی تاریخی، باستان‌شناسی، میراث فرهنگی و نخبگان علمی در این زمینه استفاده نشده است و از نظر متخصصان کاملا غیرحرفه ای است. انجمن ایرانی تاریخ به عنوان یک نهاد علمی و حقوقی این طرح را طرحی بسیار خطرناک، نامطلوب و بطور قاطع مردود می داند و امید دارد که با عنایت ریاست محترم مجلس و نمایندگان از دستور کار مجلس شورای اسلامی خارج گردد و به نگرانی های جامعه علمی و فرهنگی کشور در این زمینه پایان دهد .

هیئت مدیره انجمن ایرانی تاریخ