انجمن علمی باستان‌شناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران
عصر روز شنبه سوم تیرماه 1402، در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی جمعی از اعضاء انجمن علمی باستان‌شناسی ایران و مهستان باستان‌شناسی و حکمت ایرانی با دکتر مصطفی ده‌پهلوان رییس محترم پژوهشگاه میراث فرهنگی دیدار و درباره مهم‌ترین مسائل روز باستان‌شناسی کشور گفتگو کردند.
به گزارش روابط عمومی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، در این دیدار که با حضور جناب آقای جلیل گلشن از پیشکسوتان باستان‌شناسی کشور، دکتر قدیر افروند، دکتر علیرضا سرداری و دکتر سامان توفیق از اعضا انجمن مهستان باستان‌شناسی و حکمت ایرانی و دکتر محمداسماعیل اسمعیلی جلودار عضو و رییس هیأت مدیره انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در دفتر ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی برگزار شد، ضمن تبریک انتصاب دکتر ده‌پهلوان به سمت ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور از سوی حاضران، درباره چالش‌ها و اولویت‌های باستان‌شناسی و مطالبات باستان‌شناسان گفتگو و پیشنهاداتی مطرح شد.
در ابتدای جلسه، استاد گلشن ضمن اشاره به اینکه موفقیت و سربلندی جامعه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی کشور، موفقیت و سربلندی یکایک ما باستان‌شناسان است، برای دکتر ده‌پهلوان و جامعه باستان‌شناسان کشور آرزوی موفقیت کردند.
سپس، دکتر محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار، با بیان اینکه باستان‌شناسی در ایران، خون تازه و جان دوباره می‌طلبد، ارتباطِ باستان‌شناسی کشور در حوزه صف و ستاد با پژوهشگاه به عنوان متولی اصلی جریان‌سازی در باستان‌شناسی کشور را خواستار شدند. وی کمرنگ شدن و گاهی حتی قطعِ ارتباط میان حوزه‌های مختلف باستان‌شناسی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور، به ویژه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان‌ها، مراکز پژوهشی و حتی دانشگاه‌ها با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و نیز پژوهشکده باستان‌شناسی کشور را چالشی بزرگ برای این حوزه برشمردند و بر آمادگی همکاران دانشگاهی برای مشارکت در حوزه پژوهش‌های میراث فرهنگی و باستان‌شناسی کشور تأکید نمودند. رییس انجمن علمی باستان‌شناسی کشور تقاضای کار از سوی خیل انبوه دانش‌آموختگان این رشته از وزارت میراث فرهنگی و تشکیلات مرتبط با آن را مطالبه جدی جوانان این حوزه برشمردند و درخواست مساعدت و همکاری برای حضور آنان در پروژه‌های باستان‌شناسی کشور و به ویژه در فراخوان‌های جذب وزارتخانه میراث فرهنگی را با پیگیری جدّی پژوهشگاه مطرح نمودند. ایشان ضمن تأکید بر رفع این مشکل، اذعان نمودند با همکاری پژوهشگاه و وزارت میراث فرهنگی می‌توان شرایط جذب دانش‌آموختگان این رشته را از طریق رایزنی با دیگر بخش‌های برون سازمانی نظیر وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، وزارت نیرو، بنیاد مستضعفان و جانبازان، شهرداری‌ها و دیگر نهادهای مرتبط موزهای، پژوهشی و … فراهم و مشکلات اداریِ استخدام دانش‌آموختگان را در سازمان اداری و استخدامی کشور یکبار برای همیشه برطرف نمود. همچنین ایشان به اقدام ارزنده پژوهشگاه و پژوهشکده باستان‌شناسی در تهیه و تدوین «استاندارد فهرست بها و تعرفه‌های خدمات باستان‌شناسی» برای انجام مطالعات باستان‌شناسی که از حدود پنج سال پیش شروع شده اشاره کرد و خواستار اقدام جدی و عملی پژوهشگاه در نهایی شدن این موضوع شد و آمادگی جامعه علمی دانشگاهی کشور را برای مشارکت در این موضوع را به حضور رییس محترم پژوهشگاه اعلام نمود.
همچنین در این دیدار دکتر قدیر افروند، با ابلاغ درود و تبریک از سوی دکتر حکمت‌الله ملاصالحی به رییس جدید پژوهشگاه میراث فرهنگی، آمادگی انجمن «مهستان باستان‌شناسی و حکمت ایرانی» را برای همکاری، پیگیریِ برگزاریِ جلسه یا جلساتی با حضور مسئولان عالی حوزه میراث فرهنگی (حوزه معاونت میراث فرهنگی و پژوهشگاه) و سایر ارکان وزارت میراث فرهنگی و همچنین پیگیری مطالبات جامعه بزرگ باستان‌شناسی ایران را اعلام نمود و حمایت پژوهشگاه و میراث فرهنگی را از این موضوع خواستار شد. ایشان همچنین با تأکید بر موضوع حفریات قاچاق و غیرقانونی بیان داشت که قاچاق گسترده اشیاء عتیقه و مخاطرات فعالیت‌های فزاینده گمراه‌کننده در فضای مجازی توسط افراد ناآگاه و سودجو از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های باستان‌شناسان کشور است و اکنون پژوهشگاه میراث فرهنگی با حضور دکتر ده‌پهلوان فرصتی را فراروی خود دارد که راهکارهایی اساسی برای مقابله با این هجمه‌ها و تهدیدها تدوین و اجرایی نماید. دکتر قدیر افروند پیشنهاد تعیین «سخنگوی پژوهشگاه» را نیز مطرح کرد تا زمینه تعامل نزدیک پژوهشگاه و باستان‌شناسان و کنشگران حوزه میراث فرهنگی فراهم شود و این سخنگو، با آمادگی و چالاکی تمام، ضمن روشنگری موضوعات مربوطه، پاسخگوی ابهامات و پرسش‌ها و از سویی مسائل غیرمترقبه حوزه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی در کشور باشند. بر اساس ایده مهم «نهضت فضای مجازی»، تعیین این سخنگو و فعالیت‌های او سبب خواهد شد پژوهشگاه از موج اخبار و تحولات فضای مجازی عقب نمانده و یک نماینده و کنشگرِ توانمند و به‌روز در حوزه فضای مجازی داشته باشد. وی در آخرین بخش از صحبت‌های خود بیان داشت: باستان‌شناسی در استان‌ها سال‌هاست که از ارتباط و نظارت پژوهشگاه و پژوهشکده (در نبودِ مرکز باستان‌شناسی پیشین) محروم است و در حالی که در ادارات کل میراث فرهنگی استان‌ها تنها یک پست باستان‌شناسی باقی مانده!، لازم است پژوهشگاه در این خصوص تمهیدِ کارساز و راهکار برون‌رفت از این بن‌بست را به کار بندد و باستان‌شناسیِ از دست رفته استان‌ها را جان دوباره‌ای ببخشد.
در ادامه، دکتر علیرضا سرداری نیز به طرح دیدگاه‌های خود پرداخت و در تأیید گفته‌های دکتر اسمعیلی جلودار، اهمیت موضوع تدوین «فهرست بها» برای فعالیت‌های باستان‌شناسی را متذکر شد و ضمن توضیح درباره تلاش‌های پژوهشکده برای تدوین و تصویب فهرست بها، خواستار حمایت رییس جدید پژوهشگاه از این موضوع شد. همچنین دکتر سامان توفیق، ضمن برشمردن چالش‌ها و مشکلات باستان‌شناسی به ویژه در شمال کشور، به بیان دیدگاه‌ها و انتظارات کنشگران باستان‌شناسی و میراث فرهنگی در حوزه جغرافیایی شمال کشور پرداخت.
در پایان این گفتگوی صمیمی، دکتر ده پهلوان ضمن تشکر از حضور تشکل‌های باستان‌شناسی کشور آمادگی پژوهشگاه برای تعامل دوسویه را در حد توان این تشکیلات را اعلام نمودند. ایشان با تأکید بر اینکه دغدغه‌های همکاران این حوزه، دغدغه‌های پژوهشگاه هم هست، تشکیل کمیته هماهنگی مشترک باستان‌شناسی را برای حل این مشکل با حضور نمایندگانی از تمام بخش‌ها، تشکل‌ها و سمن‌های باستان‌شناسی کشور ضروری برشمردند. رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی همچنین ضمن تأیید وجود تنگناهای فراوان در حوزه باستان‌شناسی کشور از نمایندگان حاضر در جلسه درخواست کرد تا نسبت به مشارکت در حل این مشکلات، به ویژه در حوزه‌های آگاهی‌بخشی عمومی و فضای رسانه‌ای کشور تلاش کنند.
دکتر ده پهلوان همچنین در بخش دیگری از سخنان خود بر تلاش گسترده پژوهشگاه برای برگزاری جلسات مختلف با حوزه‌های مختلف وزارت میراث فرهنگی و انجام تعامل دوسویه برای مشارکت در حل معضلات میراث فرهنگی و گردشگری کشور اشاره نمود و طرح گردشگری محلّی برای معرفی آثار میراث فرهنگی محلّی و حفاظت از آن توسط خود مردم را یکی از نتایج حاصل از این گفتگو برشمردند که در حال پیگیری است.
