انجمن علمی باستانشناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستانشناسی ایران
نخستین نشست تخصصی «کارگروه دوران متأخر اسلامی» روز دوشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۸ با همکاری انجمن علمی باستان شناسی ایران و دانشگاه جیرفت در آمفی تئاتر شهدای دانشجو دانشگاه جیرفت برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر امیرحاجلو اهداف انجمن علمی باستانشناسی ایران را از تشکیل کارگروه های علمی و تخصصی برشمرد و از برنامه ریزی برای برگزاری نشستهای تخصصی دو کارگروه «عصر مفرغ و شهرنشینی» و «دوران متأخر اسلامی» به صورت مستمر و ماهانه در دانشگاه جیرفت خبر داد. وی به برگزاری دو نشست با عنوان «شناخت منابع تاریخی و باستانشناسی سده های متأخر اسلامی» در دو بخش «دوره صفوی و افشار» و «دوره زند و قاجار» اشاره کرد و نشست روز دوشنبه ۲۹ مهر را نشستی برای شناخت منابع دوره صفوی و افشار و نشست آبان ماه را مکمل نشست نخست و با تأکید بر دوره زند و قاجار معرفی نمود.
پس از آن، دکتر مهدی دهقانی عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه، به بررسی ریشه های تاریخی شکل گیری تاریخ نگاری حکومت صفویه پرداخت. پس از آن، منابع تاریخی حکومت و دوره صفوی را در انواع تاریخ عمومی، سلسله های، محلی و سفرنامه ها طبقه بندی نمود و با رویکردی تحلیلی، تعدادی از مهمترین منابع این دوره از جمله احسن التواریخ، مجمل التواریخ، تاریخ عالم آرای عباسی، صفوه الصفا، روضه الصفویه، نقاوه الآثار فی ذکر الاخیار، سفرنامه های ونیزیان در ایران، سفرنامه دلاواله، سفرنامه شاردن، سفرنامه تاورنیه و سفرنامه فیگوئروا و نمونه های دیگر را نقد و بررسی کرد. همچنین، وی تأثیرات تاریخ نگاری دوره صفویه را بر سلسله های متاخر برشمرد و پس از آن به بررسی تاریخ نگاری و معرفی منابع تاریخی دوره فترت افغانها و پادشاهی افشاریه از جمله سقوط اصفهان (گزارشهای گیلاننتز)، جهانگشای نادری، عالمآرای نادری، سفرنامه کروسینسکی و نمونه های دیگر پرداخت.
پس از ایشان، دکتر امیرحاجلو، عضو هیأت علمی گروه باستانشناسی با هدف تبیین اهمیت منابع تاریخی در مطالعات باستانشناسی، به بیان توضیحاتی درباره نقش منابع تاریخی و مکتوب در تفاسیر باستانشناسانه پرداخت و با توجه به وقفه زمانی میان گذشته و حال، نقص مدارک مادی، تغییر و تحولات مدارک مادی از زمان تولید تاکنون و نقصان در برخی مدارک، بر این نکته تأکید داشت که بدون مطالعه منابع مکتوب تاریخی، نتایج متقنی در مطالعات باستانشناسی دوران اسلامی حاصل نخواهد شد. بر این اساس، وی به چند نمونه از پژوهش باستانشناسی مهمی اشاره داشت که بر پایه تلفیق دادههای منابع تاریخی و مواد فرهنگی به انجام رسیدهاند؛ از جمله پژوهشهایی درباره بناهای صفوی و سازمان فضایی شهر اصفهان در دوران صفوی بر پایه منابع تاریخ سلسله ای و سفرنامه ها و نگارگری ها، پژوهش هایی درباره محور و بافت اقتصادی اصفهان در دوران صفوی بر پایه سفرنامهها، پژوهشهای کاخ جهان نما در اصفهان بر پایه منابع مکتوب و اسناد تصویری، پژوهشهایی درباره اقامتگاه های شاهی صفوی در جاده کویر بر پایه سفرنامههای دوران صفوی، پژوهشهایی درباره روند تحولات و جابجایی های شهر سیرجان بر پایه منابع تاریخی، پژوهشهایی درباره سازمان فضایی شهر تبریز قبل از زمین لرزه های سالهای ۱۰۵۰ و ۱۰۶۰ و بعد از این واقعه.
پس از آن ایشان به معرفی مهمترین منابع پژوهشی باستانشناسی، معماری، شهرسازی، سفال، سکه و هنرهای کاربردی دوران صفوی تا افشار پرداخت. آخرین بخش از این نشست، «پرسش و پاسخ» بود.
