صفحه اصلی / موزه / موزه جواهرات ملی

موزه جواهرات ملی

موزه جواهرات ملی

آدرس : خیابان فردوسی

 تاريخچه جواهرات ايران از زمان حكومت صفويه آغاز مي‌شود، زيرا تا قبل از صفويه‌، جواهرات گران‌بهايي در خزانه دولتي وجود نداشته است و براساس‌نوشته‌هاي سياحان خارجي‌، پادشاهان صفوي بيش‌ از دو قرن (907 تا1148ق‌) دست به جمع آوري جواهرات زدند و حتي كارشناسان دولت صفوي جواهرات را از بازارهاي هند و عثماني و كشورهايي مانند فرانسه و ايتاليا خريداري مي‌كردند و به اصفهان، پایتخت حکومت، می آورند. در پايان سلطنت شاه سلطان حسين و با ورود محمود افغان به ايران‌، خزاين دولت با حمله افغان‌ها غارت شد و مقداري از آن‌ها كه به وسيله محمود افغان به اشرف افغان منتقل شده بود، پس از ورود شاه تهماسب دوم به اصفهان‌، به چنگ نادر افتاد و از خروج آنها از ایران جلوگیری شد. بعداً نادر براي پس گرفتن آن قسمت از جواهرات كه به هندوستان منتقل شده بود، نامه‌هايي به دربار هند نوشت‌، اما جواب نامساعد شنيد. پس از لشكركشي نادر به هند (1158 ق‌)، محمدشاه گوركاني مبالغي نقدينه‌، جواهر و اسلحه تسليم نادر كرد. اما بخشي از اموال و خزايني كه نادر از هندوستان به دست آورده بود به ايران نرسيد و در راه بازگشت به ايران از ميان رفت‌. نادر پس از بازگشت به ايران‌، مقدار قابل ملاحظه‌اي از جواهرات را به رسم ارمغان براي امرا و حكام و شاهان كشورهاي همسايه فرستاد. هم‌چنين مقداري از اشياي نفيس و مرصع را به آستان حضرت امام‌رضا (ع‌) تقديم كرد و مقداري را نيز به سپاه خود بخشيد. در 1160 ق‌، پس از قتل نادر، احمد بيگ افغان ابدالي‌، از سرداران نادر، دست به غارت جواهرات خزانه نادر زد. از جمله گوهرهايي كه از ايران خارج شد و هرگز بازنگشت‌، الماس معروف كوه نور بود. اين الماس در 1266ق، به ملکه ویکتوریا اهدا شد. در دوران قاجار مجموعه جواهرات جمع آوري و ضبط شد و تعدادي از جواهرات بر تاج كياني‌، تخت نادري‌، كره جواهرنشان و تخت‌طاووس نصب گرديد.
در 1316 ش‌، قسمت عمده جواهرات به بانك ملي ايران منتقل گرديد و پشتوانه اسكناس و بعداً وثيقه اسناد بدهي دولت به بانك بابت پشتوانه اسكناس قرار گرفت‌. خزانه فعلي در 1334 ساخته و در 1339 با تأسيس بانك مركزي ايران افتتاح و به اين بانك سپرده شد.
اين موزه تا قبل از انقلاب فعاليت داشته و بعد از آن تعطيل و دوباره در 1369 براي عموم بازگشايي شد.جواهرات مهم اين موزه الماس درياي نور، تخت طاووس يا تخت خورشيد، تخت نادري و كره جواهر نشان است. موزه جواهرات ملي با مساحتي حدود 1000 مترمربع مجهز به سيستم ايمني است که توسط آلمانی ها ساخته است. جواهرات شاخص موزه عبارتند از :

درياي نور كه درشت‌ترين و زيباترين الماس برليان در ميان گوهرهاي سلطنتي ايران و يكي از گوهرهاي معروف جهان است‌. گفته مي‌شود اين الماس هزار سال پيش كشف و استخراج شده است‌. وزن آن اكنون هفت مثقال و 20 نخود، يعني در حدود 182 قيراط‌، و صورتي است‌، ولي پيش از تراش‌، زيادتر از اين بوده است‌. اين الماس توسط نادرشاه افشار، جزو هداياي محمد شاه گوركاني و غنايم جنگي از هند به ايران آورده شده و بعد از طي دوران‌هاي مختلف به دست شاهان قاجاريه رسیده است. درياي نور تا زمان ناصرالدين شاه در وسط يكي از بازوبندهاي سلطنتي نصب مي‌شد، ولي در زمان او كه استفاده از بازوبند منسوخ شد، آن را به صورت پيش كلاه درآوردند و در قابي زرين با شير و خورشيد و تاج مرصع به 457 قطعه برليان ريز و عالي و چهار قطعه ياقوت قرار دادند. اين الماس برليان از دو سو تراش خورده و به شكل هرم مثلث‌القاعده‌اي است كه قاعده آن چهار سانتي‌متر درازا و سه سانتي‌متر پهنا دارد و دو سوي ديگر حدود دو سانتي‌متر است‌. همه سطوح درياي نور صاف و يك نواخت است‌، جز يك سمت آن كه فتح‌علي‌شاه با كندن عبارت ، از ارزش آن کاسته است. كره جغرافيايي از ديگر اشياي نفيس موزه است‌. وزن كره با پايه‌هاي طلايي آن حدود 37/5 كيلوگرم و در روي آن 51366 قطعه جواهر گوناگون به وزن 3656/4 گرم نشانده شده است. اقيانوس‌ها و درياها زمردنشان و آسيا مرصع به ياقوت و لعل‌، ايران مرصع به الماس‌، اروپا مرصع به ياقوت‌، آفريقا مرصع به ياقوت سرخ و كبود و آمريكاي شمالي و جنوبي و استراليا مرصع به ياقوت و لعل است و خط استوا به وسيله الماس نشان داده شده و دو حلقه زرين ساده كه در روي آن‌ها گل‌هاي الماس نشان نصب شده‌، به طور متقاطع كره را در ميان گرفته است‌.
بر روي كره القاب ناصرالدين شاه منبت و الماس نشان شده است‌. در اين كره‌، كوه دماوند با ياقوت درشتي مشخص و شهر تهران با ياقوت معروفي به نام اورنگ زيب نمايان است‌.
تاج‌ماه جواهر ديگري است كه بعد از درياي نور، در ميان جواهرات سلطنتي خودنمايي مي‌كند. اين سنگ سفيد و خوش آب و رنگ بادامي شكل 112 قيراط وزن دارد و در وسط بازوبند سلطنتي بازوي چپ قرار داشت‌. اما بعدها به صورت دگمه يا بر روي سينه يا پيش كلاه نصب مي‌كردند و اينك به صورت پياده در خزانه جواهرات سلطنتي ايران نگه‌داري مي‌شود.
تاج‌ كياني تاجي است كه پادشاهان در مراسم تاج‌گذاري از آن استفاده مي‌كردند.

روزهای بازدید : شنبه تا سه شنبه

ساعت کار : 14- 16:30

بهای بلیط : اتباع ایرانی 6000 ریال

بهای بلیط : اتباع خارجی 30000ریال

تلفن : 64463785

نشانی : خیابان فردوس مقابل سفارت ترکیه

دیدگاهتان را بنویسید