انجمن علمی باستان‌شناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران
با سلام
همانگونه که دوستان مستحضرند همه ساله با نزدیک شدن به روزهای مصاحبه دکتری برخی از شما عزیزان از طریق تماسهای شخصی با بنده در جستجوی راهنمایی برای انجام مصاحبه به بهترین نحو بوده اید، لذا لازم دیدم تا از این طریق موارد مهم در نحوه انجام مصاحبه و دستورالعمل امتیازدهی را برای دوستان تشریح نمایم تا شاید کمکی باشد.
لازم به یادآوری است بسیاری از موارد تکنیکی انجام مصاحبه عمومیت دارند منتهی هر دانشگاه و هر گروه باستان شناسی ساز و کار خود را در این روند دارند. آنچه که در ادامه بدان اشاره خواهد شد تنها برای گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس است.
نکات عمومی برای روز مصاحبه:
- هرگز به مصاحبه دیر نرسید. دیر رسیدن شما نخستین تاثیر منفی را در نزد مصاحبه کنندگان خواهد داشت. بیش از اندازه هم زود نیایید. انتظار زیاد باعث تحلیل قوای جسمانی شما خواهد شد.
- خوب بخوابید و حتما صبحانه بخورید ولو اینکه عادت به صرف صبحانه نداشته باشید.
- آراسته و تمیز باشید (پوشش و ظاهر شما می توانند بسیار تاثیرگذار باشند).
- لبخند به لب داشته باشید ولو به صورت ظاهری!
- حتما پیش از ورود به اتاق مصاحبه مدارک و مستندات خود را به دقت آماده نمایید. بی نظمی شما در ارائه مدارک و جستجو برای انان در نزد مصاحبه کنندگان تصویر مثبتی ندارد و حاکی از بی نظمی شماست.
- اعتماد به نفس داشته باشید. فراموش نکنید شما در رقابت با کسانی هستید که کم و بیش در سطح شما هستند و هیچکدام برتری غیرقابل تصوری بر دیگری ندارید.
- از ندانستن پاسخ برخی سوالات روحیه تان را از دست ندهید (به احتمال بسیار بقیه افراد نیز جواب برخی سوالات جدولی! را نمی دانند، پس شما در رقابت عقب نیافتاده اید).
- پاسخهایتان را موقرانه و با یک مقدمه کوتاه و یک بخش پایانی کوتاه انجام دهید (تلگرافی پاسخ ندهید). بخش بزرگی از فلسفه مصاحبه حضوری سنجیدن قدرت بیان و توان تحلیل افراد است.
- اگر پاسخ پرسشی را نمی دانید به ارامی و ادب بدان اقرار نمایید. این خیلی بهتر از ده دقیقه سخنرانی نامربوط است که تنها حوصله مصاحبه کننده را سر برده است.
- هرگز با مصاحبه کننده وارد جدل علمی نشوید ولو اینکه حق صد در صد با شما باشد.
- به حالت بدنی خود توجه کنید. حالت حق به جانب نگیرید، ضمن اینکه بیش از حد هم فروتن نباشید.
- حتما قبل از ورود به مصاحبه، رزومه افراد مصاحبه کننده را مطالعه کنید. این در شناخت انان به شما بسیار کمک خواهد کرد. ضمن اینکه مصاحبه کننده علاقه دارد تا ببیند شخصی که برای مصاحبه امده وی را به درستی می شناسد.
- متاسفانه مشاهده شده در برخی موارد افراد مصاحبه کننده سعی در تمسخر و تحقیر افراد مصاحبه شونده دارند. اینکار خلاف بوده و مطابق با قوانین دانشگاه مصاحبه شونده حق پیگیری قانونی دارد، توصیه می شود در این موارد با حفظ آرامش از مسئله عبور نموده و سپس در صورت تمایل به پیگیری موضوع پرداخت.
- فراموش نکنید مصاحبه کننده های شما انسان هستند و جایزالخطا. سعی کنید تا جای ممکن انان را درک کرده و با پاسخهای بی دلیل طولانی انان را خسته نکنید.
- فراموش نکنید قبولی در مصاحبه “حق” شما نیست. چه بسا افراد دیگری نسبت به شما محق تر باشند.
- آخرین نکته: رد شدن در مصاحبه به معنی پایان دنیا نیست و قبولی در ان نیز منزله فتح الفتوح نمی باشد.
نکات خاص برای دانشگاه تربیت مدرس:
- دانشگاه تربیت مدرس ملزم به انجام مصاحبه تخصصی بر مبنی فرمهای ثابت ارسالی از وزارت علوم است. در این فرمها ویژگی های علمی افراد در چندین گروه مختلف طبقه بندی شده و هر گروه امتیاز خود را داراست. هر فرد مصاحبه کننده بر اساس برآورد خود، به شخص در فرم خود نمره می دهد. ضمن اینکه این نمره برای ایتم خاصی نمی تواند از سقف تعیین شده از جانب وزارت علوم فراتر رود. بعنوان مثال: ممکن است شخصی به مقاله چاپ شده در فلان همایش نیم نمره و همکارش یک یا بیست و پنج صدم دهد. در نهایت نمرات داده شده برای هر عنوان پژوهشی جمع و معدل آن برای شخص منظور می گردد. با انجام این روش امکان اجحاف در حق افراد به میزان زیادی کاهش می یابد. سعی می شود افراد مصاحبه کننده در نمره دهی خود کاملا مستقل عمل نمایند و تحت تاثیر نمرات یکدیگر قرار نگیرند.
- مقالات، خلاصه مقالات، سابقه تدریس، فعالیت های میدانی، آشنایی با زبان و میزان تطابق با تخصصهای افراد هیئت علمی گروه از مواردی هستند که در مصاحبه سنجیده می شوند و هریک میزانی از امتیاز دارند. ممکن است شخصی چندین مقاله داشته باشد ولی در موارد دیگر ضعیف باشد. در نهایت امتیاز کلی وی محاصبه و ملاک قرار داده خواهد شد. از نداشتن برخی موارد نهراسید و از داشتن بیش از اندازه موارد دیگر مغرور نشوید.
- موارد دیگری در فرمها هستند که دارای امتیاز بوده ولی عموما افراد از آنها امتیازی نمی گیرند (مثل: نگارش کتاب، برنده شدن جوایز ملی و بین المللی، ثبت اختراع). در این موارد گروه ملزم به پرسیدن تک تک این موارد از اشخاص است. چنانچه مجبور به پاسخ دادن منفی برای همه موارد شدید، روحیه تان را از دست ندهید. عموما همه به این موارد پاسخ منفی می دهند.
- دانشگاه تربیت مدرس مصاحبه علمی انجام می دهد به این معنی که از اشخاص درباره پیشینه پژوهشی فرد و موضوعات مورد علاقه اش برای ادامه تحصیل سوالات تخصصی خواهد شد.
- دانشجوی متقاضی تحصیل در مقطع دکتری باید به درستی بداند برای چه موضوعی می خواهد بدین امر بپردازد. هیچ چیز نا امید کننده تر از این نیست که شخص برای پاسخ به این سوال: در صورت قبولی بر روی چه موضوعی کار خواهید کرد؟ بگوید هنوز نمی دانم!
- آمار نشان می دهند همه ساله بیشترین قبولی های دکتری باستان شناسی در دانشگاه تربیت مدرس از فارغ التحصیلان دانشگاه های دیگر هستند. بنابراین در اینباره به شایعات توجه نکنید.
