انجمن علمی باستان‌شناسی ایران پورتال رسمی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران
«چند بار امتحان کردم و در مورد فیروز باقرزاده از برخی سوال کردم و دریافتم علاقه‌ای به صحبت درباره او ندارند و شاید گمان می‌کردند که این کار برایشان هزینه‌بر است، اما میرعابدین کابلی در اندیشه هزینه نبود، او چون باقرزاده را می‌شناخت و من را نمی‌شناخت، ریسک کرد.»
به گزارش ایسنا، در مراسم‌های دنباله‌دار «بزرگداشت مفاخر میراث فرهنگی ایران»، جشن‌نامه میرعابدین کابلی، یکی از باستان‌شناسان پیشکسوت که قبل و بعد از انقلاب اسلامی در محوطه‌های تاریخی زیادی کاوش انجام داده و پژوهش‌های فراوانی داشته است، روز یکشنبه (۲۵ دی) در موزه ملی ایران برگزار شد. در این مراسم که اکثر باستان‌شناسان حضور داشتند، سخنرانان نیز یادی از یکی از ارکان اصلی باستان‌شناسی ایران تا انقلاب اسلامی یعنی فیروزباقرزاده کردند.
کابلی من را با فیروز باقرزاده آشنا کرد
سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت: توقع می‌رود بین افرادی که در حوزه علوم انسانی فعالیت می‌کنند و با معارف ایران بیشتر از سایر علوم آشنا هستند، اخلاق جایگاه مستحکمی داشته باشد، من در میرعابدین کابلی این را می‌بینم .
او کابلی را استادی ایران دوست و دارای جایگاه علمی دانست و با اشاره به تجربیات شخصی‌اش با وی افزود: زمانی‌که در دهه ۶۰ به سازمان میراث فرهنگی آمدم، بنا به دلایلی گمان می‌کردم که می‌دانم به کجا آمده‌ام، به دلیل تحصیل در رشته معماری، به تاریخِ معماری علاقه داشتم، در طول سال‌های پیش از انقلاب به شکل حریصانه‌ای ایران را گشته بودم و روسای سازمان مانند حجت، زرگر و مرحوم کازرونی از دوستان قدیمی‌ام بودند و کما بیش در جریان امور سازمان بودم .
مراسم تقدیر از بزرگداشت میرعابدین کابلی
بهشتی گفت: سه ماهی طول کشید تا متوجه شدم نمی‌دانم به کجا آمده‌ام، تا قبل از این مدت اگر از من می‌پرسیدند که ایران را گشته‌ای با اطمینان پاسخ می‌گفتم که بله؛ ولی بعد از این زمان خیلی قاطع پاسخ می‌گفتم؛ خیر. چون ایرانی که من دیده بودم و ایرانی که در آن وقت شناختم، خیلی با هم فاصله داشتند .
وی گفت: از آنجا به بعد یاد گرفتم سهم‌ام را از گوهری که دوستان فعال در رشته‌های مختلف سازمان میراث فرهنگی با سال‌های طولانی تأمل، جست‌وجو کرده و در زمینه آنها دانشی آموخته بودند، بردارم. برای من سازمان به کلاسی تبدیل شد که یک شاگرد داشت که خودم بودم و تعداد زیادی معلم که با هریک بنا به ضرورت ارتباط داشتم و از تجربیات‌شان استفاده می‌کردم .
بهشتی یکی از این افراد را «کابلی» معرفی کرد و گفت: زمانی‌که کابلی در شهداد، قمرود و شوش کار می‌کرد، توفیق داشتم که به او برسم و او به شرح فعالیت‌های برای من می‌پرداخت.
او با اشاره به ارزشمند بودن این موارد به لحاظ علمی گفت: مواردی که یاد گرفتم اگر با مطالبی که از سایرین آموخته بودم جمع می‌بستم به من یک چشم انداز عمومی نسبت به کل کشور می‌داد که ارزشمند بود .
بهشتی با اشاره به درس‌های دیگری که از کابلی آموخته است، اظهار کرد: زمانی‌که در تلاش بودم موضوع میراث فرهنگی در برنامه پنج‌ساله سوم وارد شود، با افراد زیادی مشورت می‌کردم، در آن زمان کابلی به نکته‌ای اشاره کرد و چند کپی کاغذ را راجع به شخصی که در روزگاری سعی کرده بود، طرحی نو در این زمینه در اندازد به من داد و خواست که آن فرد را به من معرفی کند .
وی افزود: روزهای اول متوجه کاری که وی انجام داد نشدم، اما طولی نکشید که دریافتم کابلی ریسک کرده به خاطر اینکه آن شخص فیروز باقرزاده بود و در آن سال‌ها صحبت کردن از وی در سازمان میراث فرهنگی کاری مشکل بود، چون او با تلخی ایران را ترک کرده بود و افرادی بودند که از رفتن او خوشحال بودند .
او گفت: چند بار امتحان کردم و در مورد فیروز باقر زاده از برخی سوال کردم و دریافتم علاقه‌ای به صحبت در باره‌ی وی ندارند و شاید گمان می‌کردند که این کار برایشان هزینه‌بر است، اما کابلی در اندیشه‌ی هزینه نبود و می‌خواست خادمی را به شخصی معرفی کند و از آن جهت که باقرزاده را می‌شناخت و من را نمی‌شناخت، ریسک کرد .
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، در ادامه با ابراز خوشحالی از اینکه کابلی او را با شخصیت فیروز باقر زاده آشنا کرده است، گفت :درسی که در این زمینه از کابلی گرفتم بزرگ‌تر از درسی بود که از حاصل مطالعات وی در شهداد و قمرود نصیبم شد، چون این درباره‌ی اخلاق حرفه‌ای و حرمت نگه داشتن نسبت به یک خادم بود و دلالت بر نوعی جوانمردی و بزرگ منشی می کرد که اینها در شخصیت کابلی آموزنده است.
او بیان کرد: توقع می‌رود بین افرادی که در حوزه علوم انسانی فعالیت می‌کنند و با معارف ایران بیشتر از سایر علوم آَشنا هستند، اخلاق جایگاه مستحکمی داشته باشد که اینطور نیست و اگر بین این افراد اشخاصی را ببینیم که در سلوکشان و نه در سوادشان اخلاق وجود دارد خیلی قیمتی است و من درکابلی این را می‌بینم.
بهشتی تجربه شخصی‌اش در آشنایی با کابلی را به مثابه یک معلم و مربی بسیار شیرین دانست و گفت: از او چیزهای زیادی آموختم و امیدوارم همچنان توفیق شاگردی و بهره‌گیری برای من از او باقی بماند .
فیروز باقرزاده انتخاب درستی کرد
جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی ایران نیز با اشاره به سابقه علمی میرعابدین کابلی چنین گفت: میرعابدین کابلی سمبلی از نسل دوم باستان‌شناسان میدانی در ایران است. من به شخصه قدردان فیروز باقرزاده هستم که به درستی دست به انتخاب زد و به کسی چون استاد میرعابدین کابلی فرصت حضور فنی و تخصصی داد.
او با بیان اینکه نتیجه این تصمیم امروز بر ما آشکار است و انجام چندین فصل کاوش روشمند علمی، انتشار ده‌ها مقاله و کتاب به قلم استاد میرعابدین کابلی گواهی است بر اینکه کابلی‌ها به درستی انتخاب شدند، ادامه داد: امروز موزه ملی ایران، در کنار جامعه باستان‌شناسی کشور، افتخار دارد از تلاش‌های مردی قدردانی کند که بیش از ۵ دهه از عمر گران‌بهایش را صرف خدمت به باستان‌شناسی کشور کرده است.
کابلی، تاریخچه زنده دستگاه باستان‌شناسی ایران است
او بیان کرد: کابلی چهره‌ای است که در تمام مراحل تصمیم‌ساز و حساس تاریخ باستان‌شناسی پنج دهه گذشته حضور مؤثر داشته است، استاد کابلی برای حفظ و صیانت از میراث فرهنگی کشورمان جنگیده، از ارزش‌ها چشم‌پوشی نکرده و در مقابل کژی‌ها و تصمیمات نابخردانه مدیران سکوت نکرده است. کابلی را به حق باید تاریخچه زنده دستگاه باستان‌شناسی ایران در پنج دهه اخیر نامید.
از نگاه کابلی با خوزستان آشنا شدم
محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نیز با اشاره به سجایای اخلاقی، حرفه‌ای و نحوه آشنایی‌اش با کابلی گفت: برای اولین بار در شهداد با کابلی آشنا شدم و در زمان فصول مختلف کاوش‌های این محوطه شاهد تلاش‌هایش بودم. در چغازنبیل و هفت‌تپه نیز افتخار همکاری با کابلی را داشتم و از نگاه وی با خوزستان آشنا شدم .
طالبیان با اشاره به اینکه کابلی کارش را با عشق انجام می‌دهد، بیان کرد: او نه تنها در باستان‌شناسی بلکه در حوزه حفاظت و مرمت نیز پر تلاش بوده و هست .
وی افزود: درارتباط شبانه‌روزی با کابلی در پایگاه هفت تپه متوجه شدم که او در حوزه کاری‌اش انسانی فرهیخته و صاحب کمالات است .
به گفته طالبیان، میرعابدین کابلی تمام عمرش را وقف کشورش کرده و عاشق ایران است و تمام افرادی را که او آموزش داده حوزه های کلیدی میراث فرهنگی را در دست دارند.
کابلی دوباره به شوش می‌رود
حمیده چوبک، رییس پژوهشکده باستان شناسی، نیز در این مراسم با بیان اینکه شایسته است راهی را که این افراد در شناخت ارزش‌های این سرزمین پیموده‌اند، ادامه بدهیم، افزود : کارم را در زمان مدیریت کابلی به عنوان معاون پژوهشی مرکز باستان شناسی ایران در سازمان میراث فرهنگی آغاز کردم و به عنوان کارآموز در شوش با وی به عنوان نماینده مرکز باستان شناسی کار کردم و او با پشتیبانی بهترین شرایط را فراهم کرد تا بتوانم فعالیت کنم .
وی با اشاره به خاطراتی از دوران همکاری اش با کابلی افزود: برخلاف آنچه برخی گمان می‌کنند با بازنشستگی ریشه‌های ما از گذشته گسسته نمی‌شود، بدیهی است که نسل جوان بدون اتصال به گذشته و پیشینه علمی نمی‌تواند پیشرفت کند .
رییس پژوهشکده باستان‌شناسی تأکید کرد: تلاش می‌کنیم سنت بهره‌برداری از تجربیات، دانش، فرهنگ و اخلاق باستان‌شناسان پیشکسوت را که می‌تواند در توسعه و شناخت موثر باشد، پایه‌گذاری کنیم .
وی با اشاره به لزوم همکاری اساتید پیشکسوت در پروژه‌های ناتمام باستان‌شناسی گفت: با حضور دوباره کابلی در شوش جانی تازه به این محوطه بخشیده می‌شود و نسل جدید باستان شناس همراه او کارشان را آغاز می‌کنند.
در ادامه این مراسم با اهدای لوح تقدیر از خدمات شایسته استاد میر عابدین کابلی باستان شناس پیشکسوت در چند دهه فعالیت در حوزه باستان شناسی تقدیر و کتاب “جشن نامه میر عابدین کابلی”رونمایی شد .
میرعابدین کابلی در ۹ مردادماه سال ۱۳۲۲ در شهرستان بابل به دنیا آمد. وی مقاطع مختلف تحصیلی خود را در بابل گذراند و در خردادماه ۱۳۴۳ دیپلم متوسطه خود را گرفت. کابلی که از دوره‌ی دبستان به تاریخ علاقمند بود، در سال‌های دهم و یازدهم متوسطه با کاوش‌های مارلیک آشنا شد که خود جرقه‌ای برای ادامه‌ی تحصیلات دانشگاهی بود، در مهرماه ۱۳۴۳ دانشجوی کارشناسی باستان‌شناسی دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۴۷ بعد از اخذ مدرک کارشناسی و با توجه به رتبه‌ی اول، مهرماه ۱۳۵۱ در مقطع کارشناسی ارشد ثبت نام کرد، اما از ادامه تحصیل انصراف داد.
کابلی فعالیت خود را در اداره‌ی کل باستان‌شناسی از سال ۱۳۵۰ آغاز کرد و از آن زمان در بسیاری از کاوش‌های باستان‌شناسی با مسئولیت‌های مختلف شرکت کرد که از آن جمله می‌توان کاوش‌های هفت تپه، ابوفندوا، بررسی شمال خراسان، شهداد و اولین بررسی مشترک در هلیلان به سرپرستی وی و “پدر مورتنسن” را برشمرد. کابلی مسئولیت‌های معاونت و ریاست پژوهش اداره‌ی کل باستان‌شناسی، مدیریت بخش کاوش‌های باستان‌شناسی و معاونت پژوهشی میراث فرهنگی استان تهران را نیز برعهده داشته است.
