آسیب دیدن یک تپه تاریخی توسط کشاورزان و کاوشگران غیر مجاز

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، واحد جولائی سرپرست پروژه تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه بَرد نَکان(بردنکون) شهرستان فارسان، استان چهارمحال و بختیاری این مطلب را در نشست گزارش به همکار که به همت پژوهشکده باستان شناسی در محل پژوهشگاه برگزار شد مطرح کرد.

این باستان شناس افزود: این تپه اولین بار در بررسی‌های باستان‌شناختی شهرستان فارسان توسط  دکتر علیرضا خسروزاده در سال ۱۳۸۶ با کد FS ۱۱۹  شناسایی شدو با عنوان تپه بن­کن به شماره  ۱۹۵۲۷ در سال ۸۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت ‌ رسید.

وی با اشاره به ویژگی های محیط مصنوع اثراظهار داشت : از آنجایی که تپه یاد شده بر روی تپه ماهورهای منتهی به دشت شکل گرفته و با فاصله نسبتا زیاد از روستاهای ده چشمه و گوشه واقع شده است، توسط کاوشگران غیر مجاز به دفعات متعدد کاوش و تخریب شده  که این امر خسارتهای سنگینی را به معماری و لایه های باستانی آن وارد کرده است.

 تخریب و تسطیح بخش هایی از تپه

وی با اشاره به گستره عرصه و حریم تپه بردنکون اظهار داشت : در تعیین گستره عرصه و حریم تپه بردنکون، علاوه بر کاوش گمانه ها، از عوامل و عوارض طبیعی مانند مسیل آب در بخش غربی تپه، برش بخش شمالی نیز استفاده شد. 
جولایی با بیان اینکه برش بخش شمالی تپه به علت جاده سازی و تسطیح آن حریم مستحکمی را ایجاد کرده  تصریح کرد : از طرف دیگر بخش غربی تپه نیز یک مسیل فصلی آب وجود دارد که بخشهایی شمالی این مسیل و غرب تپه بردنکون توسط سازمان آب مورد تملک قرار گرفته است.

سرپرست هیأت باستان شناسی در ادامه با اشاره به تاریخ گذاری سفالها ی بدست آمده در این محوطه گفت : سفالهای ساسانی این محوطه از نظر شکل، ویژگیهای فنی و شیوه تزیینی در حوزه فرهنگی غرب و جنوب غرب ایران قرار می گیرند چرا که بیشترین شباهت ها را با محوطه های این مناطق دارند این شباهتها براساس مقایسات انجام شده بر روی فرم ظروف و نوع تزیین شناسایی شدند. علاوه بر سفالهای شاخص ساسانی، تعدادی نیز سفال با پوشش غلیظ قرمز موسوم به (Red Slip) دوره مس و سنگ نیز یافت شد که بسیار فرسوده و شامل قطعات کوچک هستند و این سفالها در سراسر دوره مس و سنگ در زاگرس دیده می شوند.

او با اشاره به برخی  ضوابط و مقررات حفاظتی عرصه تپه بردنکون تصریح کرد :هرگونه ساخت‌وساز، عملیات اجرایی، دخل و تصرف، تفکیک عرصه، تغییر در وضعیت توپوگرافی و تسطیح زمین و هرگونه اقدامی که منجر به تخریب و یا آسیب به عرصه و اعیان اثر شود  ممنوع است.

 ضرورت تداوم فعالیت های باستان شناسی
به گفته این باستان شناس ،  انجام فعالیت های باستان شناسی پژوهشی، مرمت و ساماندهی و نظایر آن‌که باهدف حفظ و احیا ارزش های فرهنگی و تاریخی اثر لازم است، پس از تهیه طرح و تصویب نهایی آن توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری و اجرای دقیق مفاد طرح مصوب معتبر خواهد بود.

جولایی با بیان اینکه انجام فعالیت کشاورزی باید به صورت کشت یک‌ساله انجام شود ، کاشت نهال و درخت در عرصه را  ممنوع دانست و افزود:در صورت برخورد با هرگونه آثار و یا لایه‌های فرهنگی تاریخی، انجام فعالیت کشاورزی نیز ممنوع است.

وی در ادامه به برخی از ضوابط و مقررات حفاظتی حریم تپه برد نکون اشاره کرد و افزود:انجام یا صدور مجوز هرگونه عملیات اجرایی، ساخت‌وساز، تخریب و نوسازی، گواهی پایان کار ساختمان، ایجاد تأسیسات و نظایر آن در محدوده حریم بدون استعلام و کسب مجوز از سازمان میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری ممنوع است.

جولایی ، ایجاد کاربری های مزاحم از قبیل کاربری­های صنعتی دودزا و پرسر و صدا، نصب دستگاه­های لرزاننده، هدایت آب‌های سطحی به سمت حریم، تخلیه و انباشت زباله  و هر اقدامی که باعث لطمه و آسیب به بنیان یا منظر اثر تاریخی شود را در محدوده حریم ممنوع اعلام کرد.